Tegenwerkende krachten

Door Jeanette de Jong, bestuurder bij Blosse & VNK & LEJK    

Investeren in kinderen is investeren in de mensen van de toekomst.

Een investering in een mooiere wereld en gelijkwaardiger samenleving. Deze investering vraagt om kansengelijkheid, human flourishing[1] en een rijke schooldag op de basisschool en kinderopvang voor alle kinderen van 0 tot 13 jaar. Immers, een ongelijkwaardige en onevenwichtige maatschappij legt druk op de democratie. Iedereen -van rijk tot arm- heeft belang bij een leven in harmonie.

Tot zover lijkt er van een stevige discussie geen sprake. We zijn het vaak roerend met elkaar eens. Waarom lukt het ons in de praktijk de veranderingen die nodig zijn maar mondjesmaat voor elkaar te krijgen? Maar waarom zijn er nog zoveel tegenwerkende krachten? Waarom is er zoveel lef nodig, moet je je kop boven het maaiveld uitsteken om tot iets van ontwikkeling of innovatie te komen?

We leven inmiddels in de wereld van B, maar de systemen en wetgeving zijn ontwikkeld voor de wereld van A. Deze gaven in het verleden steun, duidelijkheid en zekerheid. Maar de wereld ontwikkelt door, sneller dan ooit. ‘Je zult zien dat er op abstract niveau wel overeenstemming is over wat de samenwerkende partijen willen, maar dat ze toch tegenover elkaar komen te staan als het concreet wordt’ (Martijn van der Steen, 2023).

Wat houdt ons als mensen tegen? Zijn het belangen van organisaties? Is het onwil om het eigen gedrag te veranderen? Zijn we huiverig om je baan te zien veranderen of kwijt te raken? Is het de angst iets anders te doen dan de regels nu voorschrijven? Zijn het de ‘public values’ in onze veeleisende maatschappij? Is de dag zo druk en vol dat het hoofd er geen andere dingen bij kan hebben? Zijn we het zicht op de bedoeling van wat we doen verloren? Missen we de tijd en ruimte daar zo nu en dan goed over door te denken?

Vermoedelijk is het een combinatie van alle zaken zoals hierboven benoemd en ben ik ook nog niet eens volledig. Zelf probeer ik samen met mijn collega bestuurder Remco Prast de ontwikkeling in de wereld van B voort te zetten. Samen met de collega’s en leiders met lef die binnen Blosse werken. Geen standaard verhaal op elke locatie, maar een continue aanzet om na te denken over de bedoeling van kindontwikkeling en passende uitingsvormen daarvan in de praktijk op de verschillende kindcentra. De regie laten waar deze hoort (of in ere herstellen) en het vertrouwen dat onze collega’s op de locaties hun invloed aanwenden voor de veranderingen die nodig zijn in ons aanbod om kinderen blijvend te laten floreren.

De energie die dit oplevert is helpend. De compassie en betrokkenheid wakkeren het vuurtje aan. Zelfs ook de moeilijke gesprekken. Het is best spannend om zaken anders te doen. Je ziet en voelt aan alles dat het beter is, maar het is niet de standaard. We doen het anders dan de publieke opvatting van hoe onderwijs en opvang er uit zou moeten zien. Anders dan onderdelen in de wet ons voorschrijven.

Helpend is ook de VNK (Vereniging Netwerk Kindcentra)[2], de ruim 50 leden die het gedachtegoed van kindcentrumontwikkeling ondersteunen. Die ook buiten de kaders durven denken en vaak al doen. Die het kind niet in twee organisaties rondpompen, maar de wereld rondom het kind heen organiseren. Die met elkaar ervaringen en initiatieven delen, om zo door te ontwikkelen en van elkaar te leren.

Helpend is ook de beweging ‘Leve het Onderwijs’[3], waarin bestuurders expliciet werken vanuit vertrouwen. Die een aantal cruciale zaken (onder andere het standaard toetsen van kinderen) ter discussie stelt. Die het roer en regie weer terug wil geven aan degene die er over gaat, namelijk de leerkracht. Teveel is dit uit handen gegeven. Teveel is het onderwijs van anderen geworden in plaats van  het onderwijs zelf. En daar zijn we zelf ook mede debet aan.

Daarnaast zijn er uiteraard andere helpende bewegingen en gedachten. In mijn optiek een groeiend aantal. Toch is de praktijk weerbarstig, de wetten en regels lijken in beton gegoten. Terwijl deze ook door mensen (zoals jij en ik) zijn bedacht. Tegenwerkende krachten maken het een stevige opdracht.

Wij zetten door. Duw je mee?

‘Samenwerken aan een nieuwe wereld van opvang & onderwijs’🍀

[1]  The ability to live a good life. The Human Flourishing Program has developed a measurement approach to human flourishing, based around five central domains: happiness and life satisfaction, mental and physical health, meaning and purpose, character and virtue, and close social relationships.  (o.a Unesco, reimaging education 2022).

[2] www.netwerkkindcentra.nl

[3] www.levehetonderwijs.nl