Artikelen en publicaties

Er zijn nogal wat voordelen van een bestuurlijke integratie. Maar er zijn toch ook wel aandachtspunten? Zeker, echter die liggen op het terrein van beleving en inzet.
Laten we één ding voorop stellen: wie, als professional voor kindontwikkeling kiest, wil uitsluitend het beste voor de kinderen. Het dient het vertrekpunt te zijn

Handreiking om binnen de huidige kaders een kinderopvangomgeving te creëren waar alle kinderen samen kunnen (op)groeien.
Bij de ontwikkeling van deze handreiking is nagedacht over de juiste terminologie.
Hoe noemen we kinderopvang die, door het anders te organiseren, meer tegemoet kan komen aan de ondersteuningsvragen van
kinderen, ouders en professionals? Hebben we het dan over “passende” kinderopvang? Of “inclusieve” kinderopvang?

Handreiking “op weg naar inclusieve kinderopvang” vanaf 1 april 2025 beschikbaar!

Hoe creëren we, binnen de huidige kaders, een kinderopvangomgeving waarin alle kinderen samen kunnen (op)groeien? In opdracht van de ministeries van SZW, OCW en VWS heeft VNK samenwerkingspartner Sardes een handreiking opgesteld om inclusieve kinderopvang te realiseren. De handreiking “op weg naar inclusieve kinderopvang” biedt praktische oplossingen en inspirerende voorbeelden voor beleidsmakers en uitvoerders binnen de kinderopvang, gemeenten en jeugdzorg.

Onlangs heeft VNK-lid Atalenta kinderopvang en primair onderwijs meegewerkt aan een artikel in BBMP. Stap voor stap werken ze met ambitie aan een ontwikkelomgeving waarin kinderen kunnen  spelen, leren en gelukkig opgroeien. Want dat is het ontwikkelrecht voor ieder kind!

In ze handreiking wordt ingegaan op verschillende btw-oplossingen bij een contractuele samenwerking, waarbij de samenstelling van het bestuur van de onderwijsinstelling en het bestuur van de kinderopvangorganisatie niet op elkaar wordt afgestemd.

Zowel onderwijs als kinderopvang is mensenwerk. Er wordt immers dóór mensen mét mensen gewerkt. De kwaliteit van onderwijs en kinderopvang is dan ook grotendeels afhankelijk van gekwalificeerd en gemotiveerd personeel. Zorgdragen voor goed onderwijs en goede kinderopvang vraagt dus om zorgdragen voor personeel dat in staat en bereid is om daaraan te werken.
De laatste jaren is er binnen het onderwijs en de kinderopvang meer en meer aandacht gekomen voor het belang van goed personeelsbeleid.
Goed toezicht anno 2024 kan niet zonder expliciete en uitgebreide aandacht voor de kwaliteit van het personeelsbeleid.

De probleemstelling luidt: “Welke maatregelen zouden kunnen worden genomen om in te grijpen in de hybride markt van kinderopvang en welke (voor- en nadelige) effecten brengt dat met zich mee voor de kinderopvangsector?”

Het toegenomen private onderwijsaanbod en de verstrengeling van publiek en privaat zetten het publieke karakter van het onderwijs steeds meer onder druk.

• Advies: bescherm het publieke karakter van het onderwijs beter
• Aanbeveling onderwijsinstellingen: houd rekening met het publieke karakter
• Aanbeveling overheid: wees duidelijk over het publieke karakter van het onderwijs

(Herziene uitgave februari 2025)
Het in kaart brengen van het niveau van integratie en interprofessionele samenwerking tussen kinderopvang, basisonderwijs en jeugdzorg (onder jeugdzorg verstaan we verschillende vormen van zorg, zoals ergotherapie, logopedie, schoolmaatschappelijk werk, enz.) met het oog op verbeteren van de doorgaande lijn en stimuleren van optimale ontwikkeling van het kind.

Samenwerking tussen onderwijs en kinderopvang: Een inventarisatie van goede praktijken en creatieve oplossingen

In de series over omgaan met armoede is onlangs de handreiking “omgaan met armoede in de kinderopvang”  ontwikkeld door de Annelies Kassenberg namens de Hanze en Mariëtte Lusse namens de Hogeschool Rotterdam in opdracht van het ministerie SZW.

Een inventarisatie van goede praktijken en creatieve oplossingen

Wetenschap – Bridging worlds, Developing Inclusive Leadership for Interprofessional Collaboration in Child Centres
Proefschrift dat aantoont dat interprofessioneel samenwerking binnen een kindcentrum bijdraagt aan kwaliteit. Samenwerken in een kindcentrum als twee organisaties kan daarbij belemmerend werken.

Vanuit haar visie vindt de VNK het zinvol om meer duiding te geven aan het begrip kc/ikc en een helpende hand te bieden bij het ontwikkelen van een kindcentrum.

De Vereniging Netwerk Kindcentra presenteert een Dashboard over Kindcentra in Nederland!

De vormen van juridische verbintenis tussen kinderopvang en onderwijs. 

Wetenschap: Waarom de eerste zes levensjaren van een kind de belangrijkste zijn. Wetenschapsjournalist Mark Mieras brengt de onderzoeken hierover samen. 

Een geleidelijke stelselherziening voor kinderopvang. 

Op veel plekken in Nederland wordt geëxperimenteerd met peuterkleutergroepen.
Waarom willen wij dit voor kinderen?

Welke knelpunten treden op in de medezeggenschap in verticale scholengemeenschappen en welke beleidsopties zijn er om een gemeenschappelijk, wettelijk kader voor de medezeggenschap in het vo en mbo te creëren?

Kennnisdossier: Een beschrijving van de geschiedenis en stand van zaken van kinderopvang in Nederland

Rijke dagarrangementen als kans in Groningen 

Creativiteit als een van de pijlers onder de doorgaande ontwikkelingslijn. 

Techniek voor onder schooltijd en na schooltijd ermee verder. 

Met het project Buitenlokaal ontstaat een doorgaande lijn van school naar bso. 

Twee inspirerende voorbeelden van de rol van sport in de rijke schooldag. 

Wetenschap: Oberon – Factsheet Samenwerking in beeld 2 

De mogelijkheid om vanuit verschillende disciplines te kunnen overleggen over een kind, maakt dat je zo veel meer voldoening haalt uit je werk. 

Onderzoek: Hoe denken ouders over kindcentra? Wat verwachten ze bij de eerste kennismaking? Welke motieven hebben ze om voor een kindcentrum te kiezen. 

Deze petitie is medio juni 2017 aangeboden aan de Tweede Kamercommissies SZW en OCW door het platform Kindcentra,  

Dit boek schetst de mogelijkheden voor de wettelijke oprichting van kindcentra

Deze brochure beschrijft de rol van gemeenten in het versterken van de samenwerking tussen kinderopvang, primair onderwijs, zorg en welzijn

Wetenschap: Rapport wetenschapsteam PACT
(Volledig rapport)

Compacte samenvatting van de resultaten van drie jaar Pedagogisch PACT.

Inclusie in Nederland is beperkt aanwezig, hoewel het essentieel is voor een sterke pedagogische omgeving voor kinderen

Is de IKC-ontwikkeling onomkeerbaar?

Deze Handreiking biedt nieuwe mogelijkheden voor het aanbieden van primair onderwijs en kinderopvang vanuit één organisatie. 

Deze IMPACT is gewijd aan ‘anders leren en organiseren’ en biedt voorbeelden van hoe onderwijsvernieuwing en samenwerking tussen onderwijs, kinderopvang en zorg de werkdruk kan verlichten en het werkplezier kan vergroten.

Wat zijn de typische kenmerken van een kindcentrum? Deze animatie geeft mooi weer wat de ambities en bouwstenen voor een kindcentrum zijn! 

Het Kohnstamm Instituut heeft voor de Kennistafel PACT voor Kindcentra onderzoek gedaan naar werkprincipes, aannames en succesfactoren van vergevorderde kindcentra. 

Onderzoek: Onderzoeksbureau Oberon heeft opnieuw onderzoek gedaan naar de samenwerking tussen onderwijs en kinderopvang. In 2019 blijkt deze samenwerking aanzienlijk verbeterd ten opzichte van 2016.  

Wetenschap: Deze studie toont aan dat de samenleving aanzienlijk profiteert van aandacht voor de ontwikkeling van jonge kinderen en legt de benodigde pedagogische infrastructuur bloot. 

Wetenschap: PACT voor Kindcentra heeft de ambities en bouwstenen van een kindcentrum overzichtelijk samengevat in de folder ‘Wat is een kindcentrum‘ 

Het Platform Kindcentra steunt de plannen uit het regeerakkoord voor de rijke schooldag, die kan bijdragen aan de ontwikkeling van alle kinderen. In dit position paper doet het platform aanbevelingen voor een succesvolle en duurzame uitvoering van de rijke schooldag

Voor een ontwikkelomgeving voor kinderen van 0 tot 12 jaar- waarin ieder kind meedoet, meetelt en leert- waarin professionals met plezier werken- waarin ouders, kinderen en medewerkers samen optrekken 

Deze infographic helpt je om je interesses en ambities in kaart te brengen en toont waar je je kunt ontwikkelen in verschillende domeinen.

Het beroepsbeeld van de IKC-professional kan richting geven aan interne professionalisering en loopbaanpaden en het inrichten van opleidingen en strategisch beleid. 

Dankzij de Beroepsvereniging Opleiders MBO heeft PACT voor Kindcentra dialoogkaarten ontwikkeld voor het beroepsbeeld van medewerkers in Integraal kindcentra. 

In het hele land ontwikkelen kinderopvangorganisaties en scholen samen een visie op samenwerking, wat kan leiden tot formele of juridische samenwerking.

Een handreiking met reflectievragen en tips voor het starten van een dialoog, waarmee je actief je eigen bijeenkomsten kunt organiseren. 

Ouders & Onderwijs en Het Kinderopvangfonds hebben samen met Stichting Voor Werkende Ouders onderzoek gedaan naar de mening en ervaringen van ouders over kinderopvang en de samenwerking met scholen.

Wetenschap: Dit rapport bespreekt onderzoek naar de prestaties van integrale kindcentra (IKC) in vergelijking met andere kindcentra op het gebied van belangrijke IKC-principes en pedagogische kwaliteit.

Wetenschap: Het Lectoraat Jeugd, Educatie en Samenleving van de Hanzehogeschool Groningen heeft onderzocht hoe IKC’s de brede ontwikkeling van kinderen beïnvloeden.  

Wetenschap: PACT biedt een stimulerende daginvulling voor kinderen. Wat vinden zij zelf van hun ideale dagbesteding?

Via filmpjes, interviews, onderzoeksresultaten en praktische tips tonen we de waarde van samenwerking met ouders, hun perspectief op kindcentra en het partnerschap met professionals.  

Met filmpjes, interviews met betrokkenen, onderzoeksresultaten en praktische tips laten we zien hoe belangrijk de samenwerking met ouders is, hoe ouders kijken naar kindcentra en hoe zij hun partnerschap met professionals ervaren en er invulling aan geven. De handreiking is een bron van inspiratie voor professionals die aan de slag willen met het vormgeven van het PACT tussen ouders en kindcentra.

Wetenschap: Volgens de IKC’s aan de Kennistafel blijkt hun meerwaarde uit het feit dat ze kinderen opvangen die vastlopen in reguliere basisscholen of voorschoolse voorzieningen. 

Een toekomstgericht functiegebouw voor kindcentra. Deze handreiking biedt een nieuwe en gemeenschappelijke taal in kindcentra waar professionals met verschillende expertises en verschillende achtergronden samenwerken in één team rondom kinderen en ouders. Het doel van dit rol- en ontwikkelinstrument is om met elkaar het gesprek aan te gaan, elkaar te bevragen en zo samen op weg te gaan naar iets nieuws. Het is tevens een ontwikkelinstrument voor de inzet van talenten van medewerkers. Als medewerker kun je het gebruiken om in kaart te brengen waar je nu staat in je werk en welke ambities en talenten je hebt.

Deze handreiking omvat twee bijlagen, te weten de compententiebank en het raamwerk van het rol- en ontwikkelmodel kindcentra.

Onderzoek: Op basis van het beroepsbeeld van de medewerker Integraal Kindcentrum zijn er in het land drie proeftuinen gestart  met als gezamenlijk doel de behoeften van het werkveld te vertalen naar maatwerk in professionalisering. 

In bijgaande publicatie hebben we de zes artikelen gebundeld en voorzien van een nadere toelichting. Wij hopen dat dit tot inspiratie leidt! 

Advies aan de Tweede Kamer 

Wetenschap: Peuters, kleuters, leerkrachten en pedagogisch medewerkers in beeld 

Prachtige voorbeelden van een interessant en breed onderwijs- en ontwikkelingsaanbod

Stop met de individuele  benadering en de focus op jeugdzorg, de oorzaken van de meeste problemen zijn maatschappelijk. 

Breinontwikkeling en de rol van pm. 

Nederland zou moeten experimenteren met publieke kinderopvang 

Een rapport over de rol van private equity binnen de kinderopvangsector 

Op zoek naar een nieuwe sociale norm 

De probleemstelling luidt: “welke maatregelen zouden kunnen worden genomen om in te grijpen in de hybride markt van kinderopvang en welke (voor- en nadelige) effecten brengt dat met zich mee voor de kinderopvangsector?” 

Een analyse van gezinsbeleid in België, Litouwen, Zweden, Noorwegen, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Finland 

Risico prijsopdrijvend effect en passende beheersmaatregelen 

Arbeidsmarktprognoses kinderopvang

Een beschrijving van de geschiedenis en stand van zaken van kinderopvang in Nederland

Position paper – ‘Het jonge kind’ 
Rondetafelgesprek commissie SZW van de Tweede Kamer, 

Deze factsheet geeft een beeld van de kwaliteit van voorschoolse educatie in Nederland in 2022. 

Organiseren en financieren van gezamenlijke huisvesting kinderopvang en onderwijs

VVE van hoge kwaliteit wordt wereldwijd als een van de meest effectieve onderwijsinterventies beschouwd

Wat zijn de effecten van voorschoolse educatie op de ontwikkeling van kinderen?

Kinderopvang kan bijdragen tot de preventie van mentale problemen. Maar dan moet het wél kwaliteitsvolle opvang zijn. 

Een gezamenlijke visie op de kinderopvang geformuleerd, gebaseerd op het manifest Veranker de unieke expertise van de kinderopvang. 

Kansongelijkheid moet worden bestreden door zo vroeg mogelijk steun te bieden.

Nederland telt meer narcisten dan ooit: het gaat vaak al fout in de kindertijd. 

14 suggesties vanuit de kinderopvang voor gemeentelijke uitdagingen

Dit kennisdocument geeft beknopt informatie voor gemeenten, onderwijsorganisaties en kinderopvangorganisaties over de mogelijke gevolgen en biedt handvatten voor de te volgen openbare selectieprocedure.    

Cognitieve, psychologische en gedragswinst op de leeftijd van 31 jaar uit de Jamaica Early Childhood Trial 

Een scenariostudie naar de vormgeving van voorzieningen voor gezinnen met kinderen van 0 tot en met 12 jaar 

Naar inclusieve en toegankelijke voorzieningen voor kinderen van 0-13 jaar

Toekomst van de kinderopvang in het pedagogisch-educatieve ecosysteem  van kinderen en jeugdigen:  een verkenning 

Werk aan de winkel: een verkenning

Het model is een doorontwikkeling van hun modulair functiehuis. Samen met een groep praktijkdeskundigen, HR-adviseurs kindcentra en het ondersteuning van Berenschot is een rol- en ontwikkelmodel ontworpen. 

Uitvoerings programma 2021-2028 

Deze handreiking is gemaakt voor wethouders door wethouders, voor ambtenaren en door ambtenaren. Kern van de handreiking is een dashboard waarop u alle knoppen vindt waaraan u kunt draaien als u meer samenhang wilt in de voorzieningen voor kinderen. 

Wetenschap: Onderzoek kwaliteit IKC

Een eerste verkenning van onderscheidende factoren

Bouwstenen van een regeerakkoord over werken, leren en verzekeren 

De SER pleit daarom voor een ‘universeel systeem’ van kindvoorzieningen, een betere kwaliteit van kinderopvang, en sluitende dagarrangemen ten

De kinderopvang kan, samen met het primair onderwijs, een belangrijke  bijdrage leveren aan het oplossen van deze twee problemen. 

Integrale kindcentra over wat hen kenmerkt 

Een kindcentrum 0 tot 12 jaar is een pedagogische voorziening die kinderen optimaal wil voorbereiden op de toekomst.

Hoe regelen we meer ruimte om jonge kinderen te geven wat ze nodig hebben om zich optimaal te ontwikkelen? 

Tijd om door te pakken in de samenwerking tussen onderwijs en kinderopvang 

Investeren in kinderen van 0 tot 12 jaar

Een beschrijving van huisvestingsvraagstukken die ontstaan bij het realiseren van Kindcentra 2020. De notitie biedt nuttige aanknopingspunten. Een beschrijving van huisvestingsvraagstukken die ontstaan bij het realiseren van Kindcentra 2020. De notitie biedt nuttige aanknopingspunten. 

Advies voor versnelling en bestendiging van de samenwerking onderwijs-zorg-jeugd 

De schrijvers  gaan in op alle onderdelen die een rol spelen in de ontstaansgeschiedenis van een integraal kindcentrum. 

Wetsvoorstel Wijziging van de Wet kinderopvang en  kwaliteitseisen peuterspeelzalen en enkele andere wetten  in verband met de harmonisatie 

Gunstig voor gezin met opvang; Risico op segregatie 

Meer dan 39.000 ouders geven hun mening over onderwijs, opvoeden en opvang. 

Een rapport wat objectief en onafhankelijk de financiële ontwikkeling van de sector Kinderopvang weergeeft. 

Over het belang van een toegangsrecht voor vier- tot en met twaalfjarigen van tien uur per week. 

Programma primair onderwijs 

Handreiking IKC-raad 

Jonge kinderen zijn de toekomst
Startdocument ‘ Het jonge kind / voor- en vroegschoolse educatie’

Wat kan het construct van kindcentra bijdragen en welke positie en rol kunnen of  moeten gemeenten daarbij innemen en vervullen? 

Een voorstel voor advies en ondersteuning van de Expertgroep Arbeidsmarkt, voorwaarden en -verhoudingen van Kindcentra 2020 

Brief aan SZW over een alternatief scenario peuteropvang 

Wetenschap: Amerikaans onderzoek toont langetermijneffect aan van kinderopvang 

Adviesrapport over waarborging van het recht op onderwijs naar aanleiding van het onderzoek naar thuiszitters

Wetenschap: Universele kinderopvang, werkgelegenheid voor moeders en de langetermijnresultaten van kinderen:  Bewijs uit de V.S. 

Wetenschap: Geen kind blijft achter Universele kinderopvang en kinderzorg. Resultaten op lange termijn 

Iedereen jonger dan achttien jaar is volgens het VN-Kinderrechtenverdrag een kind.