Het kinderopvangstelsel in Nederland is niet goed geregeld. Dit moet anders vindt WOMEN Inc., dat zich inzet voor de positie van vrouwen. “Nederland is toe aan een ander stelsel van kinderopvang. Weg met het huidige complexe, dure systeem dat alleen toegankelijk is voor kinderen met werkende ouders.” Dat zegt Masha Trommel, lobbyist bij WOMEN Inc.. Zes vragen aan haar.
Deze column van PACT voor Kindcentra verscheen onlangs in BBMP nr. 2
Wat moet er gebeuren?“Het is tijd voor een kinderopvangsysteem wat zeer toegankelijk is voor alle kinderen van 0 tot 12 jaar. Zonder complexe toeslagensystemen, want we hebben gezien waar dat toe leidt. Voor veel ouders is het systeem echt te complex, die zien door de bomen het bos niet meer. Bovendien wordt kinderopvang als duur ervaren. Dat gevoel komt voor een groot gedeelte doordat ouders de kosten eerst zelf moeten voorschieten en achteraf geld terugkrijgen via belastingen. Uiteindelijk krijgen ouders vaak best het nodige terug, maar dat voelt niet zo. En daarom vormt het huidige systeem voor veel ouders een barrière om hun kinderen naar de kinderopvang te laten gaan. Doodzonde, want kinderopvang is de sleutel om werk en zorg goed te kunnen combineren en bovendien is het goed voor de ontwikkeling van het kind. Het mes snijdt aan twee kanten, dat schreeuwt om een goed langetermijnbeleid van de overheid.”
Waarom nu? “Nederland loopt internationaal achter. Wij investeren veel minder in kinderopvang dan andere West Europese landen. Nederland gaf in 2018 0,7 % van het BBP uit aan kinderopvang. In andere West Europese landen zoals de Scandinavische landen, maar ook Frankrijk was dat het dubbele. We hebben beter beleid nodig, gericht op gezinnen. Beleid dat is gericht op een goede combinatie van werk en zorg en met een focus op de ontwikkeling van kinderen. En waarom nu? Simpel eigenlijk. De verkiezingen komen er aan, dat betekent nieuwe plannen, andere regering. Er is nu de kans om een goed kinderopvangstelsel te verankeren in het komende regeerakkoord.”
Wat willen jullie voor elkaar krijgen?“Wij willen dat de kinderopvang heel toegankelijk wordt. Dat betekent zowel betaalbaar, dus gratis of tegen een kleine vergoeding, als toegankelijk voor alle kinderen, dus ongeacht of je ouders werken. Geen gedoe qua betalingen, de voorfinanciering door de ouders moet er uit. Het moet vooraf helder zijn wat ouders netto kwijt zijn en wat ons betreft betalen ouders en overheid voortaan direct aan de kinderopvangorganisatie, het complexe toeslagensysteem moet weg.”
Wat levert jullie voorstel op voor de samenleving en specifiek voor ouders en kinderen?“Nederlandse ouders geven – als ze er voltijds gebruik van maken – gemiddeld 20 procent van hun gezamenlijke inkomen uit aan kinderopvang. In veel andere landen is dat rond de 10 procent en in Zweden slechts 4 procent. Bovendien is in Nederland vijf op de tien vrouwen niet financieel onafhankelijk en geldt er een heel sterke deeltijdcultuur. Mannen blijven na het eerste kind fulltime werken en vrouwen schroeven het aantal uren terug of stoppen zelfs helemaal met werken. Dat terwijl vrouwen enorm belangrijk zijn voor de arbeidsmarkt. Betaalbare kinderopvang is een belangrijke voorwaarde voor vrouwen om meer uren te gaan werken. In tegenstelling tot het geluid dat veel horen valt dat vrouwen niet meer zullen gaan werken, komt uit ons onderzoek naar voren dat ouders áls ze meer zouden willen werken, ze dat gemiddeld met 9 tot 11 uur meer willen doen als de kinderopvang gratis is. Dat is substantieel.”
“Ouders en beleidsmakers zien de kinderopvang vaak nog als een uitbesteding van zorgtaken en dan vooral die van de moeder. Kinderopvang wordt puur gezien als opvang. Kinderopvang als instrument om de ontwikkeling van kinderen van 0 tot 12 jaar te ondersteunen staat bij ons nog in de kinderschoenen. Want vergis je niet, kinderen van laagopgeleide ouders of ouders met een laag inkomen hebben later minder goede kansen als het gaat over opleiding, baan, inkomen en gezondheid. Juist ook voor deze kinderen levert kwalitatief goede kinderopvang een belangrijke bijdrage aan hun ontwikkeling. Het vermindert achterstanden en bevordert gelijke kansen… En dat past bij ons, wij gaan voor gelijke kansen voor iedereen.
Speelt de beweging voor kindcentra een rol in jullie wensen?“Het belangrijkste is dat het stelsel wordt hervormd vanuit het ouderperspectief. De overheid moet het stelsel van kinderopvang eerst zo organiseren dat het simpel en betaalbaar wordt. Vanuit daar kan je dan verder kijken hoe je een goede samenwerking en afstemming organiseert tussen kinderopvang, onderwijs en andere partijen rondom het kind. De behoeften van ouders en kind, die moeten wat ons betreft centraal staan bij die uitwerking.”
Wanneer ben je blij?“Als er een sluitend systeem komt voor kinderen van 0-12 jaar waarbij in samenhang wordt gewerkt door kinderopvang en onderwijs en de ontwikkelkansen van het kind centraal staan. En wanneer kinderopvang net zo normaal is als naar de basisschool gaan. Dat gunnen we de kinderen in Nederland. Daarnaast willen we graag dat er een flinke investering wordt gedaan en er een sluitend, betaalbaar en toegankelijk stelsel komt. Waarbij iedereen voor minimaal 96 procent vergoed wordt in de kosten, met een vorm van directe financiering. En we zijn helemaal blij als kinderopvang gratis wordt, zonder gedoe en voor alle kinderen.”
Menu