Leren, bewegen en creatief bezig zijn. Dat zijn de belangrijkste onderdelen van de ideale dag volgens kinderen. Vooral voor het onderwijs heeft de jeugd een stapel inspirerende ideeën voor verbetering. Meer buitenles zodat ze minder stil zitten, een kook- en rekenles in één en elke week een spreekbeurt van ouders over hun werk. Een en ander blijkt uit een groot onderzoek van PACT voor Kindcentra.

De lege straten glimmen van de motregen, schapen schuilen tegen elkaar onder een eikenboom in herfstkleuren en uit verschillende schoorstenen lost een rookpluim op in de grijze lucht. Het is een donderdagmiddag in oktober, in het dorpshart van Vriescheloo in Noordoost Groningen. De stilte in het dorp wordt doorbroken door de vrolijke kinderen van basisschool De Driesprong. Met laarzen, regenjas en natte haren spelen zij gewoon buiten.
Bomen zagen
De bijna vijfjarige Thijs loopt met een grote zaag en glimlach de school uit. ‘Ik ga bomen zagen’, zegt hij trots. Hier geen schoolplein met tegels, maar een groot grasveld, omringd door bos en landerijen. ’Mijn ideale dag’, peinst Kim (9). Even is het stil. ‘Dat is dít wel. ’s Ochtends leren op school en ’s middags zelf buiten ontdekken bij de bso (buitenschoolse opvang).’ School en opvang zitten hier overigens in het zelfde gebouw. ’Ik vind in het bos spelen heel leuk,’ voegt Femke (10) daaraan toe. ‘Slootje springen, vuurtje maken, samenwerken met andere kinderen. Je leert er heel veel van. De meester is ook niet snel bang, dus we mogen heel veel doen.’ 
Met een mes snijden kinderen op de tafel achter haar een suikerbiet in stukken. ‘De messen zijn niet heel scherp hoor’, lacht begeleider Ramon Kuiper. ‘We hoeven zelden pleisters te plakken. De kinderen helpen elkaar en weten zelf prima wat wel en niet kan.’ Door naar de kinderen te luisteren, creëert het team van de Driesprong voor iedereen de ideale dag. De blije kinderen zorgen voor blije ouders en blije medewerkers.

Uit het landelijk onderzoek blijkt dat kinderen en ouders over het algemeen tevreden zijn over de basisschool. Wel zijn er veel tips hoe het (nóg) beter kan. Kinderen benadrukken een positieve start. ‘Zodat iedereen meteen in een goede stemming komt.’ Ook zou het volgens veel kinderen beter zijn iets later te beginnen. ‘Dan hebben we ’s ochtends minder stress.’
‘Onze meester is heel creatief. Het komt er alleen niet altijd uit.’Veel kinderen vinden dat er teveel wordt stilgezeten op school. ‘Je hoeft niet per se uit een boek te leren’, benadrukt Dianne (12) van basisschool Houwingaham in het Groningse Bad Nieuweschans. ‘Je kan ook met koken, gymmen of op een andere manier bezig zijn met bijvoorbeeld rekenen. Door hoeveelheden af te meten of een bal naar het goede antwoord te gooien. Dan kan je leuker leren en dan is het ook leuker om naar school te gaan.’ Samen met de leerlingen moeten leraren meer leuke dingen bedenken, vinden de leerlingen. ‘Onze meester is heel creatief’, weet Demian (12). ‘Het komt er alleen niet altijd uit.’ De vervelende dingen van school zijn volgens kinderen overduidelijk. Stil zitten is een grote ergernis. Net als je mond moeten houden. Sommige meiden noemen een algemene irritatiefactor: de jongens. Het belangrijkste van school weet Björn (11) wel te noemen. ‘We moeten gewoon lol hebben.’ Meer heeft hij er niet aan toe te voegen. ‘Owja, het is natuurlijk ook goed en leuk om iets leren. 
Vaker naar buitenVeel kinderen willen vaker naar buiten, proefjes doen en mensen ontmoeten. ‘Bij ons op school komen deze week mensen iets vertellen over hun beroep’, vertelt Joëlle (11) van basisschool Houwingaham. ‘Bijvoorbeeld een mevrouw die in het ziekenhuis werkt en iemand uit een restaurant. Wij mogen daarna allemaal vragen stellen. Dat is heel interessant.’ Ontmoetingen vinden veel kinderen belangrijk. In het onderzoek noemen ze ook als idee dat elke week een andere ouder een spreekbeurt kan houden over hun beroep. Of opa’s of oma’s die in de klas vertellen over vroeger. Eén meisje vindt het zelfs een goed idee als de hele groep elke week een middag naar een klasgenoot thuis gaat zodat iedereen kan zien hoe het bij iemand in huis is. ‘Zo snap je elkaar beter’, is haar toevoeging.
Ook ouders hebben wel een wensenlijstje voor het onderwijs. Meer aandacht voor sociale vaardigheden, wordt vaak genoemd. Net als leren presenteren, talenten ontdekken en ‘op avontuur gaan’. Ook EHBO staat op sommige lijstjes, net als ontspanningsles. De meest opvallende opmerkingen komen toch van de kinderen. Zij noemen ‘een tukje doen’ als toevoeging aan hun ideale dag. Overlevingstechnieken leren is een belangrijke toevoeging, net als moppen vertellen.’Veel kinderen vinden hetzelfde leuk’, gaat Björn (11) verder. ‘Eigenlijk zouden we elke dag een keuze uur moeten hebben. Dan beslissen we zelf wat we mogen doen en leren. Zo kan iedereen iets anders kiezen wat ‘ie zelf gaat doen. En dan heeft de meester ook even rust.’
Samen besluiten nemen
In Vriescheloo gieten de kinderen ondertussen net iets te veel olie in een gietijzeren steelpan. Ze blijven wel consequent door er ook iets te veel maïskorrels bij te doen. Begeleider Ramon kijkt van een afstandje toe en laat het allemaal rustig gebeuren. Met elkaar beslissen de kinderen wie de pan boven het houtvuur mag houden. Ze vergeten de regendruppels. Niet veel later ploft de eerste popcorn. De kinderen juichen. Door de grote hoeveelheid olie en de veel te volle pan, blijkt het grootste deel van de mais onderin te blijven liggen en geen popcorn te worden. De pan wordt geleegd, de resterende mais gaat weer terug en de pan gaat het vuur weer op. Er volgt een plof-spektakel ‘Kijk eens, meester’, roept één van de jongens. ‘Als je er maar een klein beetje in doet gaat het veel beter.’
De ideale dag? Misschien heeft Kim (9) gewoon gelijk. ‘Ik denk dat dít het is.’
Door Tako Rietveld i.s.m. PACT voor Kindcentra, oktober 2020.Dit artikel verscheen ook in Kinderopvangtotaal